Como facer as filloas? Curiosidades e receita

Imaxe principal coa licencia de Que Pasa na Costa.

Falar das filloas non é algo sinxelo, hai moito debate arredor deste tema e tamén moita variade nas filloas dependendo da zona do país. Isto que temos nas imaxes do artigo son filloas? A receita que veremos máis abaixo é a das verdadeira das filloas?

Eu, de toda a vida, chameille filloas ao que vemos nas imaxes deste artigo, porén, hai unha parte da poboación galega que para ela as filloas só son as de sangue, que se fan en época de matanza e freixós son as que se ven na imaxe ou as que facemos co cocido ou co caldo de lacón e que facían parte do prato principal e non da sobremesa.

Pois ben, segundo a Real Academia Galega (RAG), estas son as pequenas diferenzas do que habitualmente chamamos filloas:

• Doce para a sobremesa que se fai con ovos, leite ou auga e fariña todo mesturado formando un amoado que se frite nunha filloeira, e ao que se lle pode engadir logo azucre, mel etc. Comemos filloas polo Entroido. SINÓNIMO FREIXÓS
• Masa que se fai con ovos, leite ou auga, fariña e sangue do porco, todo mesturado formando un amoado que se frite nunha filloeira.Pola mata sempre fan filloas. SINÓNIMO FILLOA DE SANGUE
• Masa feita con fariña, auga, caldo ou leite e ovos, que se frite nunha filloeira e se toma con carne. Tomaron filloas co cocido.

Segundo a zona, tamén poden recibir o nome de freixois, marruchos ou follatos, estas aportacións foron recollidas en Orgullo Galego. Cómpre dicir que cada tipo de filloa pode levar un suplemento: por exemplo, as de sangue poden levar uvas pasas, faragullas de pan, roxóns, azucre… e nas outras podemos engadirlles mel e, para as persoas máis larpeiras crema ou chocolate.

Álvaro Cunqueiro sentencia no seu libro A cociña Galega que  “as nosas filloas coido eu que son cousa moi de vello na cociña, e fixen en tempos unha inquisición por diversas aldeas galegas, sacando a conclusión de que hai máis variantes das que se sospeitan, e algunha de moi grande calidade”.

Historia das filloas no noso país

Como sabemos, as filloas están historicamente asociadas co Entroido mais o certo é que xa se fan na época da matanza e non sempre foron parte da sobremesa, tamén eran do prato principal ao ser acompañantes do cocido. É máis, a xente máis maior indica que eran propias de todo o inverno mais nas últimas décadas foise asociando aos días despois da Candeloria.

Cal é a orixe destas?

Pois coma sempre, non fica claro. Hai quen as remonta á época do pobo romano, cando elaboraban as chamadas phyllon con auga e fariña, palabra que por certo é de orixe grega, o que nos fai pensar que tamén eran elaboradas alá. Seica xa se engadían ovos, mel ou leite. Outras teorías indican que xa eran parte dos pobos precristiáns e anteriores á expansión do Imperio Romano, de aí a súa presenza noutros lugares de Europa, como é o caso das crepes, produto típico da Bretaña.

O certo é que ten sentido que sexa común a moitas culturas, ao final, temos filloas no noroeste peninsular, as crepes na Bretaña, as tortitas en México, o pfannkucken en Alemaña o blinis en Rusia, etc.

Sexa como for, en Galiza xa é un prato tradicional. Tanto pode ser parte do prato principal como da sobremesa, as filloeiras chegaron a moitísimas casas galegas e tamén se fan numerosas festas de degustación de filloas. Ollo! Tamén hai quen di que unha filloa de verdade ten que facerse na pedra, tamén nisto temos debate.

Receita das filloas

Dar as cantidades exactas é complexo, funciona máis ben a ollo de cadaquén e depende moito do número de filloas que queiras facer. As filloas fanse con fariña, auga, ovos e leite, puidendo engadir tamén touciño, sal, azucre e reladuras de limón. (E, como fai a miña avoa engadir reladura de laranxa, todo dependendo do costume local). Todos os ingredientes mestúranse para facer as filloas nunha tixola, na filloeira e se tedes pedra pois moito mellor. A recomendación das avoas é deixar repousar a mestura durante unhas horas.

O procedemento é sinxelo, mesturar auga cos ovos batidos e a fariña, até que fique unha crema ben líquida para botar na filloeira, previamente untada cun anaco pequeno de touciño, unto ou manteiga de vaca.

A habilidade das filloas está en darlles a volta no momento xusto sen queimar os dedos. Seguro que moitas e moitos de vós pensastes que como poden darlle a volta cos dedos sen queimalos, pois ben, hai que darlle a volta cando vexamos as beiras douradiñas. Unha vez feitas as filloas, vanse empillando nun prato (e a miña avoa, por exemplo, bota un pouco de azucre entre unha e outra).

Velaquí os ingredientes:

• 250 – 300 gramos de fariña.
• ½ litro de leite.
• ½ de auga.
• 4 ovos.
• 3 culleradas de azucre.
• Sal.

E, para rematar, volvemos citar o libro da Cociña Galega de Cunqueiro e a súa reflexión final: “non se debía autorizar a ningún restaurante a chamarse “galego”, por aí adiante, se non aprobaba o exame da filloa.”

Cóntanos cal é a túa receita e como lle chamades na vosa zona!

Publicidade

Publicidade